Jak czytać etykiety spożywcze?

Wydawałoby się, że wszystkie produkty na sklepowych półkach powinny być zdrowe, no bo przecież zostały dopuszczone do sprzedaży, więc świadczy to o tym, że wszystko jest z nimi w porządku. Niestety rzeczywistość jest trochę inna. Wiele produktów spożywczych zawiera w swoim składzie różne substancje chemiczne, które mają za zadanie przedłużać ich trwałość, nadawać smak lub kolor, ale równocześnie są one szkodliwe dla naszego zdrowia.

Można zadać pytanie dlaczego w takim razie takie produkty zostały dopuszczone do sprzedaży? Producenci wszystkie substancje stosują według dopuszczalnych norm, więc w jednym produkcie ilość substancji chemicznych ograniczana jest do minimum. W ten sposób stają się one niemal nieszkodliwe i dopuszczone do sprzedaży. Czemu więc mamy się ich bać i ograniczać ich spożycie w naszej codziennej diecie? Odpowiedź jest prosta: normy obejmują każdy pojedynczy produkt, jednak nie przewidują kumulacji szkodliwych substancji w organizmie człowieka, który będzie spożywał wiele produktów zawierających różne ilości tych substancji. Taka właśnie kumulacja chemicznych dodatków w naszym organizmie jest niebezpieczna dla zdrowia i z tego powodu powinniśmy czytać etykiety, aby jak najmniej szkodliwych substancji dostawało się do naszego organizmu.

Jak czytać etykiety spożywcze? – na co zwrócić uwagę?

Jeśli chcesz uniknąć zbyt dużej ilości niezdrowych substancji w produkcie musisz dokładnie przeczytać listę zawartych w nim składników. Producent ma obowiązek wypisać na niej wszystkie użyte do produkcji składniki. Po pierwsze zwróć uwagę czy jest ona długa czy krótka. Im dłuższa tym gorzej, im krótsza tym lepiej. Gdy producent zastępuje naturalny składnik chemicznym dodatkiem musi użyć wielu składników, aby upodobnić go do oryginału, przez co lista składników się wydłuża. Np. w 100% soku skład będzie następujący: sok pomarańczowy 100%, witamina C. Natomiast jego odpowiednik z dodatkiem ulepszaczy zawiera:  wodę, sok pomarańczowy z zagęszczonego soku (19%), syrop glukozowo-fruktozolu i/lub cukier, regulator kwasowości – kwas cytrynowy, aromaty, stabilizatory: guma arabska, estry glicerolu, itp. Jak widać im dłuższa lista tym produkt jest bardziej podejrzany o to, że zamiast naturalnych składników zawiera wiele ulepszaczy.

Skład produktu wypisany jest na opakowaniu w kolejności jego ilości użytej w produkcie. Na początku listy są składniki, których jest najwięcej w produkcie, a dalej te, których użyto mniej i tak do ostatniego miejsca. Jeśli więc w soku owocowym na pierwszym miejscu jest woda to oznacza to, że wcale nie trzymasz w ręku soku owocowego tylko napój o smaku owocowym, a to bardzo duża różnica.

Na opakowaniu znajdziemy również informację o alergenach, to bardzo ważna informacja dla alergików, ponieważ często nawet, gdy w składzie produktu nie ma uczulających substancji mogą one przeniknąć do produktu w czasie procesu produkcji.

Zwracaj również uwagę na zawartość w produkcie soli i cukru. Zwłaszcza w mieszankach przypraw, gdy sól znajduje się na górze listy oznacza to, że jest jej w produkcie najwięcej, a reszty składników występują tylko śladowe ilości. Jeśli chodzi o cukier to produkt oznaczony jako „bez cukru”, który mimo to jest słodki nie znaczy jeszcze, że jest zdrowy, bo może i nie zawiera cukru, ale swój słodki smak zawdzięcza sztucznym słodzikom. Zawierają one mniej kalorii niż cukier, ale negatywnie wpływają na stan zdrowia, przyczyniając się do rozwoju nowotworów i chorób układu limfatycznego. W taki sposób oszukują nas zwłaszcza produkty typu „zero” i „light”, które wbrew sugestiom wcale nie pomogą nam w utrzymaniu szczupłej sylwetki i dobrego stanu zdrowia. Produkty „light” mają obniżoną wartość kaloryczną i przez to mają zapewniać smukłą figurę. Jednak aby obniżyć ilość kalorii trzeba produkt czegoś pozbawić. W produktach „zero” zostaje sztucznie zmniejszona ilość np. tłuszczu, ale wraz z nim również witamin, przez co produkt jest pozbawiony wartościowych substancji odżywczych. Każda taka modyfikacja negatywnie wpływa na stan zdrowia.

Najważniejsze w prawidłowej ocenie produktu jest prześledzenie jego składu i odróżnienie substancji naturalnych od chemicznych co pozwoli nam wybrać zdrowy i w pełni odpowiadający naszym wymaganiom produkt spożywczy.

Jak czytać etykiety spożywcze? – najczęściej spotykane dodatki chemiczne

Wśród substancji chemicznych dodawanych do produktów spożywczych znajdują się takie, których nazwy warto zapamiętać, aby unikać ich w kupowanych przez siebie produktach. Do najczęściej używanych należą oczywiście konserwanty. Substancje konserwujące używane są do przedłużania trwałości żywności, zapobiegają psuciu wędlin czy nabiału, a są to głównie: azotany i azotyny używane do peklowania wędliny i mięs (E249-E252), głównie benzoesan sodu (E 210) i azotan potasu (E 251) oraz dwutlenek siarki (np. w suszonych owocach), który powstrzymuje rozwój pleśni i bakterii (E220). Do tej grupy należą również przeciwutleniacze, które zapobiegają reakcji tłuszczów, olejów i niektórych witamin z tlenem np. witamina C (E300).

Chemiczne słodziki używane zamiast cukru, których również powinno się unikać to aspartam (E951), sacharyna (E954), acesulfam K (E950). Również wiele barwników ma pochodzenie syntetyczne np. żółcień chinolinowa (E104). Najbardziej niebezpieczne dla zdrowia są te, które nie mają odpowiednika w naturze, zwłaszcza nadający niebieski kolor błękit brylantynowy (E133) oraz błękit patentowy FCF (E131).

 Bardzo negatywny wpływ na zdrowie mają również substancje wzmacniające zapach i smak takie jak glutaminian sodu (E621), a także emulgatory np. lecytyny (E322), które wspomagają łączenie się składników. Do substancji chemicznych zalicza się również stabilizatory, które nie dopuszczają do rozdzielenia się składników, a także zagęszczacze i substancje żelujące, np. pektyna (E440).

Etykieta produktu musi być czytelna. Oprócz listy składników powinna znajdować się na niej również data produkcji oraz data przydatności, sposób przechowywania oraz ilość produktu, czyli waga lub objętość w zależności od konsystencji. Przy wyborze zdrowego i pełnowartościowego produktu najlepiej kierować się główną zasadą: wybieraj produkty jak najmniej przetworzone oraz zawierające jak najkrótszą listę składników.

ZOBACZ RÓWNIEŻ:

Chemiczne dodatki do żywności - lista najbardziej szkodliwych>>

Które soki są dobre, czyli tajniki oznaczeń.>>